Publieksjaarverslag 2017

De GGD adviseert de gemeente over hun beleid op het gebied van gezondheidspreventie, -bevordering en -bescherming. Monitort, signaleert en adviseert op basis van breed beschikbare gegevens. De GGD is hét kenniscentrum voor onderzoek en brengt gezondheidsproblematiek op wijk/buurtniveau in kaart, adviseert over effectieve aanpak, participeert in beleidsnetwerken en legt verbinding tussen partijen.

Onderzoek

Resultaten onderzoeken

Hoeveel mantelzorgers zijn zwaar belast? Is het aantal kinderen met overgewicht toegenomen? Komt eenzaamheid meer voor onder senioren? Inwoners in de regio Zaanstreek-Waterland konden eind 2016 meedoen aan de gezondheidsenquête van de GGD.

• Op gezondheidsverkenning.ggdzw.nl staat een overzicht van de gezondheid van de bevolking in de regio. Gegevens worden gebundeld, zodat er per thema een overzicht is van wat de situatie nu is en wat er gedaan kan worden om dit te verbeteren.
• Op gezondheidincijfers.ggdzw.nl kunt u gericht zoeken naar gezondheidscijfers.

Deze resultaten zijn in 2017 aan gemeenten gepresenteerd als input voor het lokale gezondheidsbeleid.

Burgerpanel GGD Zaanstreek-Waterland

De GGD is in 2017 een burgerpanel gestart van bijna 2.000 leden. Dit panel krijgt een aantal keer per jaar korte vragen. De eerste inzet van het panel was gericht op het onderwerp psychische gezondheid. Met als doel om een beeld te krijgen over de houding van inwoners in Zaanstreek-Waterland tegenover depressie en hoe bekend inwoners zijn met diverse vormen van hulpverlening bij psychische problemen.

Beleid

Positieve gezondheid als onderdeel van lokaal gezondheidsbeleid

Positieve gezondheid is gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.
(Machteld Huber, www.ipositivehealth.com)

Hoe gaan wij in de regio Zaanstreek-Waterland aan de slag met het begrip positieve gezondheid?

Gezondheidsbeleid vanuit het gedachtengoed van positieve gezondheid maakt het mogelijk om op een andere manier te kijken naar gezondheid en preventie en de rollen en verantwoordelijkheden van betrokken partijen. Binnen de directe omgeving waar mensen wonen, werken, recreëren en naar school gaan, zijn aanknopingspunten om aan gezondheid te werken. De vraag moet telkens zijn: ‘Wat kunnen we samen doen om burgers te ondersteunen in het voeren van hun eigen regie? In de regio ontstaan al diverse initiatieven gericht op positieve gezondheid. Een volgende stap is het concretiseren van de verschillende (beginnende) initiatieven die er zijn, deze te verbinden en hierin samen te werken.

GGD Accounthouderschap: versterking binding sociaal domein

De GGD investeert in de relatie met de verschillende partners in het sociaal domein om goed op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in gemeenten. Hiervoor zijn twee accounthouders aangesteld: één voor het gebied Zaanstreek en één voor het gebied Waterland. De accounthouder heeft periodiek overleg met de gemeenten om trends in de publieke gezondheid te bespreken. Op deze wijze kan de GGD in een vroeg stadium en samen met gemeenten een antwoord formuleren op vraagstukken van gemeenten. De GGD is zo in staat vraaggericht te werken en geeft daarmee uitvoering aan de kernwaarden samenwerkend, proactief en ondernemend.

Gezondheid in de omgevingsvisie

De Omgevingswet gaat in 2021 van kracht en wordt de grootste wetswijziging van de laatste jaren genoemd. In deze wet wordt de rol van gezondheid en veiligheid in de leefomgeving bekrachtigd. Wanneer gezondheidsaspecten direct worden meegenomen, resulteert dit in een gezonde, veilige en aantrekkelijke omgeving. Het gaat bij gezondheid in de Omgevingswet niet alleen om de fysieke leefomgeving, maar ook om onderwerpen als meer bewegen, sociale veiligheid, ruimte voor ontmoeting en minder stress.In voorbereiding op de nieuwe wet werken veel provincies en gemeenten al aan de omgevingsvisies. De GGD beschikt over expertise en data en biedt de gemeenten aan hierbij te ondersteunen. De door de Omgevingswet geboden kansen om de publieke gezondheid effectiever te beschermen en te bevorderen, kunnen hiermee optimaal worden benut.

Gezondheidsbevordering

Gezonde school aanpak

• Gezonde Scholen presteren beter!
  Vanaf 2011 kunnen scholen in Nederland het vignet Gezonde School behalen. Een ‘Gezonde School’ kiest ervoor structureel aan de gezondheid en een gezonde leefstijl van kinderen te werken.
• Rol van de GGD: De adviseurs Gezondheidsbevordering van de GGD begeleiden en adviseren scholen naar een Gezonde School.

Aantal scholen in de regio die vignet gezonde school hebben behaald: 11 scholen (9 basisscholen, 1 speciaal basisonderwijs school, 1 voortgezet onderwijsschool). 17 scholen werken toe naar een vignet.

Inspirerende verhalen over de Gezonde School-aanpak, opgehaald tijdens de Inspiratiemiddag Gezonde School in Zaandam op 26 september 2017.www.gezondeschoolzw.zaanstad.nl/inspiratie

Preventieprogramma’s gamen, alcohol, gezond gewicht, seksualiteit en roken

De GGD biedt allerlei preventieprogramma’s aan, zoals:

• Gamen: informatiebijeenkomst onderwijs
• Alcoholpreventie:
  • Ik Pas fris de lente in! 30 dagen zonder alcohol. Vanuit de regio Zaanstreek-Waterland hebben 150 mensen deelgenomen aan deze actie.
  • Opgroeien zonder alcohol. Onderdeel van het programma Opgroeien zonder alcohol is een prijsvraag voor leerlingen van groep 7. De winnende slogan is ‘Schenk MIJN glas maar vol, zonder alcohol!’.
• Gezond Gewicht:
  • Les je dorst
  • Lekker Fit! Peuterproject
  • Tandenpoetsinstructie
• Seksualiteit:
  • Lentekriebels
  • Lang leve de liefde
  • Sexting en grooming
• Roken:
  • Stoptober
  • Rookvrije generatie

Samen op weg naar een rookvrije generatie

GGD Zaanstreek-Waterland is ambassadeur van de Rookvrije Generatie. Zo is er blijvend aandacht voor een rookvrije toekomst en een rookvrije zorginstelling. Daarom presenteren de 25 GGD’en het GGD-Actieplan op weg naar een rookvrije generatie.

Algemene infectieziektebestrijding

Het doel van de infectieziektebestrijding is om de verspreiding van infectieziekten te voorkomen en te beperken. De GGD geeft daarom voorlichting over infectieziekten aan burgers, instellingen, zorgverleners en behandelt door het vaccineren of het verstrekken van medicatie. Artsen, laboratoria, zorginstellingen, scholen en kinderdagverblijven zijn verplicht bepaalde infectieziekten en uitbraken bij de GGD te melden, zodat die verspreiding kan voorkomen of beperken. In Nederland is er een meldingsplicht voor 46 infectieziekten.

Meldingen en adviezen infectieziekten 2017

Meldingsplichtige ziekten
2016, 215
2017, 185

Vragen en adviezen
2016, 647
2017, 761

Top 2 meldingsplichtige ziekten

1. Kinkhoest: 75 meldingen
2. Hepatitis B: 19 meldingen

Nieuw crisisplan

De GGD verricht toezichthoudende taken. Zo inspecteert het alle kindercentra en toetst of zij voldoen aan de gestelde eisen van de Wet Kinderopvang en de kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Ook houdt de GGD toezicht op technische hygiënezorg, zoals bij tatoeëren, piercen en/of permanente make-up. Om voor een vergunning in aanmerking te komen, moet het bedrijf aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Aantal reguliere inspecties kinderopvang 2017

Kinderdagverblijven, 130
Buitenschoolse opvang, 120
Gastouderbureaus, 7
Gastouders, 49
Peuterspeelzalen, 19
Inspectie nieuwe gastouders, 63
Inspectie nieuwe kinderopvanglocaties, 25
Inspectie internaat, 1

Aantal inspecties technische hygiënezorg

Inspectie locaties voor tattoo, piercing en permanente make-up, 17
Hercontroles lopende vergunningen, 9

De GGD voert aanvullende taken uit op basis van een overeenkomst, in opdracht van gemeenten of derden. Het gaat om taken die passen in de algemene doelstellingen van de GGD en samenhang en synergie kennen met de taken die de organisatie al uitvoert.

WMO-toezicht

In 2017 is het project Wmo-toezicht gestart met zeven gemeenten: Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland en Wormerland. Met de toezichthouder van de gemeente Zaanstad is nauwe samenwerking. De GGD houdt toezicht op de dienstverlening van voorzieningen die de gemeenten financieren onder de noemer van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Als de aanbieder niet voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen overlegt de GGD met de aanbieder hoe die de situatie kan verbeteren. In het uiterste geval legt de gemeente handhavende maatregelen op. Iedere cliënt en inwoner van de regio kan een (dreigende) calamiteit, geweldsvoorval of signaal melden bij de GGD. Vanaf januari 2018 gaat de GGD ook regulier themagericht toezicht houden.

In 2017 zijn er 2 calamiteiten gemeld bij WMO-toezicht.

Er zijn zeven signalen binnengekomen over de kwaliteit van dienstverlening. Twee daarvan gaven aanleiding tot onderzoek.

Voorzieningen die onder het toezicht vallen

1. Voorzieningen die onder het toezicht vallen zijn: individuele begeleiding, dagbesteding, vervoersvoorzieningen, hulp bij het huishouden, logeervoorziening en kortdurend verblijf, hulpmiddelen, woningaanpassing, maatschappelijke opvang, beschermd wonen en GGZ-inloop.
2. Aanbieders van Wmo-voorzieningen in onze regio zijn onder meer Leviaan, Odion, Leger des Heils, Prinsenstichting, Parnassia en Heliomare.

Veilig Thuis Zaanstreek-Waterland

Cijfers

• 975 bellers op landelijk telefoonnummer (0800) 2000
• 117 adviezen
• 007 meldingen
• 95 tijdelijk huisverboden
• 74 acute crisis
• 103 bedaanvragen
• 231 onderzoeken
• 14 klachten voor interne bemiddeling. Eén klacht is doorgestuurd naar de Klachtencommissie.
  De Klachtencommissie is eind mei geïnstalleerd en bestaat uit de volgende leden:
  De heer J. Bloemendal
  Mevrouw J.S. Kluyver-Korssen
  Mevrouw C.J.M.M. van de Gevel
  Mevrouw C. Bon

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

In 2017 heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd de Veilig Thuis organisaties bezocht om toezicht te houden op de kwaliteit van de onderzoeken van Veilig Thuis. De inspecties concludeerde dat Veilig Thuis Zaanstreek-Waterland aan de kwaliteitseisen voldoet.

Suïcidepreventie

Proeftuin suïcidepreventie

Zaanstreek-Waterland is één van de zes regio’s in Nederland waar voor een proefperiode van twee jaar een proeftuin suïcidepreventie is gestart. Alle acht gemeenten in deze regio steunen dit initiatief. In de proeftuinen bundelen zorg, onderwijs, gemeenten, politie, spoorsector, GGD, kerken, (sport)verenigingen en andere partijen de krachten om het aantal suïcides te verminderen. Onderdeel van de aanpak is het trainen van mensen die een sleutelrol kunnen vervullen in het begeleiden van mensen met zelfmoordgedachten naar professionele hulp. Er is veel interesse in de zogenaamde suïcidepreventietraining. In 2017 zijn meer dan 120 mensen getraind. De GGD ontwikkelde een factsheet, waarin gegevens uit verschillende onderzoeken naar suïcide en suïcidale gedachten in onze regio zijn weergegeven. Lokale en landelijke publiekscampagnes brengen het thema regelmatig onder de aandacht bij inwoners om het taboe over zelfdoding te doorbreken.

Kwetsbare personen en GGZ in de wijk

Samenwerken in de wijk, rond de opvang van mensen met verward gedrag.

Wijkteams hebben een belangrijke rol in het signaleren en begeleiden van kwetsbare mensen. In november 2017 is daarom in Purmerend en Zaanstad voor twee jaar een pilot gestart om de samenwerking met andere partijen rondom mensen met verward gedrag te verbeteren en escalatie van psychosociale problematiek te voorkomen. De betrokkenen krijgen training en coaching in de nieuwe manier van werken. Aandacht is er voor hoe je signalen van verwardheid herkent, wat je dan kunt doen en wie je in kunt schakelen om passende hulp te regelen.

Zorg- en Veiligheidshuis

Zorg- en Veiligheidshuis: Complexe zaken effectiever aangepakt door samen te werken onder één dak. Per 1 juni 2017 werken voor alle acht gemeenten samen onder één dak:

• Meldpunt Overlast & Bemoeizorg
• Veilig Thuis
• Veiligheidshuis

In onze regio neemt het aantal complexe zaken toe bij het Meldpunt Overlast & Bemoeizorg/Meldpunt Bijzondere Zorg (MOB/MBZ), de Beschermingstafel, Veilig Thuis, het Veiligheidshuis, politie en de lokale wijkteams. Er is daarom een nieuwe aanpak ingezet. Door integraal samen te werken op één locatie pakken de betrokken organsiaties complexe casuïstiek effectiever aan. De eerste stap was samenwerking onder één dak op de hoofdlocatie van de GGD. In 2018 wordt toegewerkt naar een gezamenlijke werkwijze en één meldpunt.

Straathoekwerk

Straathoekwerk heeft als doel kwetsbare jongeren te leren verantwoordelijkheid te nemen voor eigen keuzes en gedrag. Zij leren inzichten en vaardigheden om zelfstandig hun leven vorm te kunnen geven en volwaardig in de samenleving te kunnen participeren. De GGD voert deze taak uit in Zaanstad en Oostzaan.

Overzicht Straathoekwerk

Inloopspreekuren i.s.m. Jongerenloket, 201
Jongeren aangemeld voor trajectbegeleiding*, 53
Jongeren in kurtdurende begeleiding**, 212
Aantal gegeven trainingen, 4

* minimaal 6 maanden, ** maximaal 6 gesprekken

Financieel overzicht

Dit financieel overzicht betreft zowel de Gemeentelijke Regeling als de contracttaken.

Klachten

In 2017 zijn 63 klachten ingediend. Dit is een stijging ten opzicht van 2016 (49 klachten). De meeste klachten werden telefonisch en schriftelijk afgehandeld. Driemaal is de klager uitgenodigd voor een bemiddelingsgesprek met de leidinggevende en/of betrokken medewerkers en de klachtenfunctionaris. Bijna 95% van de klachten is naar tevredenheid via interne bemiddeling afgehandeld. Zes klachten zijn nog in behandeling. Eén klacht is voor de rechter gekomen. Er zijn geen klachten gemeld bij de Geschillencommissie Publieke Gezondheid.

Overzicht top drie meest voorkomende klachten

• Planning JGZ
• Bejegening
• Werkwijze

Meldingen Incidenten Cliëntenzorg en Dienstverlening

MICD: commissie Meldingen Incidenten Cliëntzorg en Dienstverlening. Doel van de werkzaamheden van de commissie is kwaliteitsverbetering in de zorg en dienstverlening door de GGD.

MICD meldingen per team

Team Jeugd, 23
Team Infectieziekten, 15
Team MOB/MBZ, 4
Team Veilig Thuis, 2
Team Organisatieondersteuning, 4
Totaal, 48

Kwaliteit

GGD Zaanstreek-Waterland in mei 2017 opnieuw HKZ gecertificeerd.

De GGD is opnieuw HKZ gecertificeerd. In mei 2017 hebben onafhankelijke auditors van Lloyds een driedaagse audit uitgevoerd in verband met de hercertificering. Het eindoordeel van Lloyds was positief. Het bureau was erg te spreken over hoe de GGD inspeelt op alle veranderingen en ontwikkelingen, de contacten met de gemeenten heeft opgebouwd en onderhoud, de uitvoering van het primaire proces heeft gedocumenteerd en de invoering van het kwaliteitsmanagementsysteem heeft vormgegeven.

17 interne audits uitgevoerd

Onderdeel van het kwaliteitsmanagementsysteem zijn de interne audits. Door de interne audits uit te voeren is het mogelijk op basis van de bevindingen verbetermaatregelen te formuleren en acties uit te voeren waardoor de GGD de dienstverlening kan verbeteren.

Aantal medewerkers GGD Zaanstreek-Waterland per 31-12-2017

Aantal medewerkers in 2017

• Op 31-12-2017 waren 334 medewerkers in dienst bij de GGD (exclusief stagiaires/payrollers/externen/ZZP’ers, etc.).
• Op 31-12-2017 waren 12 stagiaires in dienst.
• Op 31-12-2017 waren 86 externen in dienst (dit zijn payrollers, externen via andere bureaus en ZZP’ers).
• Totaal waren op 31-12-2017 432 medewerkers in dienst incl. stagiaire, payrollers en externen/ZZP’ers.
• Verloop 2017
  • In 2017 zijn 63 medewerkers in dienst gekomen en 23 medewerkers vertrokken.
  • In 2017 zijn 17 stagiaires gestart en 15 ook weer gestopt.
  • In 2017 zijn 78 externen bij de GGD begonnen en 79 ook weer gestopt.
  • In 2017 zijn in totaal 158 medewerkers in dienst gekomen (incl. stagiaires, payrollers/externe) en 117 uit dienst gegaan.
• Ziekteverzuim 2017
  • 5,04% excl. zwangerschap GGD medewerkers, excl. externen.
  • 5,74% incl. zwangerschap GGD medewerkers, excl. Externen.

Organisatiestructuur GGD Zaanstreek-Waterland: https://www.ggdzw.nl/over-ggd-zaanstreek-waterland/.

Samenstelling Bestuur 2017

Dagelijks bestuur 2017:

• Mevrouw E.S. Tijmstra, gemeente Purmerend, voorzitter.
• De heer J. Olthof, gemeente Zaanstad, vicevoorzitter.
• Mevrouw G.H.M. Sombroek, gemeente Edam-Volendam, lid (tot juli 2017).
• De heer V. Tuijp, gemeente Edam-Volendam, lid (vanaf juli 2017).
• De heerJ. Kes, gemeente Waterland, lid.
• De heer mr. F.H.J. Strijthagen, DPG GGD Zaanstreek-Waterland, secretaris.

Algemeen bestuur 2017:

• Mevrouw E.S. Tijmstra, gemeente Purmerend, voorzitter.
• De heer J. Olthof, gemeente Zaanstad, vicevoorzitter.
• De heer R. Quakernaat, gemeente Landsmeer, lid.
• Mevrouw T.K. Schaafsma, gemeente Oostzaan, lid.
• Mevrouw G.H.M. Sombroek, gemeente Edam-Volendam, lid (tot juli 2017).
• De heer V. Tuijp, gemeente Edam-Volendam, lid (vanaf juli 2017).
• De heer J. Kes, gemeente Waterland, lid.
• Mevrouw P.J.M. Fens, gemeente Wormerland, lid.
• Mevrouw B. A. C. Jonk-de Lange, gemeente Beemster, lid.
• De heer mr. F.H.J. Strijthagen, DPG GGD Zaanstreek-Waterland, secretaris.