Lood in drinkwater

Nederlands drinkwater is heel gezond. Maar soms kan er teveel lood in zitten. Bijvoorbeeld als huizen loden leidingen hebben. Of als er in een huis nieuwe kranen of drinkwaterinstallaties geplaatst zijn. Afgelopen jaren is duidelijk geworden dat lood schadelijker is dan mensen eerder dachten.
Lood is een metaal dat vroeger veel gebruikt werd. Bijvoorbeeld in waterleidingen, accu’s, verf en benzine. Nu weten we dat het slecht is voor de gezondheid, vooral van kleine kinderen en zwangere vrouwen. Daarom worden waterleidingen van lood niet meer gemaakt. Bestaande leidingen worden nu zoveel mogelijk vervangen door koper of kunststof. Uit nieuwe leidingen en kranen kan wel tijdelijk lood vrijkomen.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van lood in drinkwater?

Wanneer ongeboren kinderen en kinderen tot 7 jaar te veel lood binnenkrijgen, kan dit leiden tot een lagere intelligentie (tot 5 punten IQ verlies).
Er is nog weinig onderzoek naar het effect van de loodblootstelling aan lood bij oudere kinderen (vanaf 8 jaar). Mogelijk heeft lood bij deze groep ook invloed op het IQ.
GGD’en schatten in dat er een klein effect op het IQ kan zijn voor oudere kinderen die veel kraanwater uit loden leidingen drinken.
Bij volwassenen die veel kraanwater drinken (vanaf 2 liter) kan een hoge loodconcentratie leiden tot een verhoogde kans op nierschade en een licht verhoogde bloeddruk.
Let op! Lood verdwijnt niet uit het water door het te koken of te filteren.
Bekijk voor uitgebreide informatie ook de vragen- en antwoordenlijst die GGD´en hebben gemaakt.

Heeft uw woning loden waterleidingen?

In huizen die voor 1960 zijn gebouwd, kunnen nog loden waterleidingen zitten. Als je er op tikt, klinken deze leidingen doffer dan koperen of ijzeren leidingen. Verder zijn ze onregelmatig van vorm en hebben een grijze kleur.

Huizen van na 1960 hebben waterleidingen van kunststof. De leidingen buiten zijn door het drinkwaterbedrijf bijna allemaal vervangen.

Met het stroomschema Lood kunt u controleren of u nog loden binnenleidingen hebt.

Bekijk ook het filmpje van Dunea. Dit kan u helpen loden leidingen te herkennen.

Wat kan ik doen als ik loden leidingen heb?

Het beste is om ze te (laten) vervangen. Bent u zelf eigenaar? Dan kunt u dat zelf laten doen.  Huurt u de woning? Dan vraagt u de eigenaar om dit te doen. De huiseigenaar is niet verplicht om de leidingen te vervangen. Maar omdat lood slecht is voor de gezondheid van kinderen, pleit de  GGD ervoor om leidingen snel te vervangen. Dit is ook het advies van de Gezondheidsraad.

De Huurcommissie ziet een loodgehalte boven de standaard  van 10 microgram per liter als gebrek aan de woning. Als een verhuurder hier niets aan doet,  kunt u proberen om huurverlaging af te dwingen tot de huisbaas de leidingen heeft vervangen.

Loden drinkwaterleidingen moeten speciaal worden  behandeld. Geef ze daarom af bij de gemeentelijke afgifteplaats voor chemisch afval (milieudepot).

Gezondheidsadvies bij loden leidingen

Het belangrijkste advies is om loden leidingen te vervangen. Zo lang dat niet gebeurt, gelden de volgende adviezen:

  • Zwangere vrouwen, zuigelingen en kinderen tot en met 7 jaar kunnen beter geen kraanwater maar flessenwater uit de winkel te gebruiken. Gebruik flessenwater dan ook voor het maken van bijvoorbeeld flesvoeding, limonade, thee, soep en het koken van voedsel dat veel water opneemt, zoals rijst en pasta.
  • Kinderen vanaf 8 jaar en volwassenen kunnen kraanwater gebruiken. Als het maar niet heel veel is (maximaal 1 liter voor kinderen en 2 liter voor volwassenen). Daarbij moet het water na lange stilstand (ongeveer 8 uur) wel eerst 2 minuten worden doorgespoeld.

Gezondheidsadvies bij nieuwe kranen en/of leidingen

Uit nieuwe kranen en leidingen komen de eerste 3 maanden lood, nikkel en koper vrij.

  • Laat een nieuwe kraan bij elk gebruik voor consumptie eerst 10 seconden lopen.
  • Spoel nieuwe waterleidingen eerst 2 minuten door als de leiding lang (ongeveer 8 uur) niet is gebruikt.
  • Nieuwe kranen en nieuwe leidingen geven na 3 maanden geen lood meer af. Daarna kan iedereen het kraanwater zonder doorspoelen gebruiken.

Meer informatie

  • Antwoorden op een groot aantal vragen zijn te vinden in de vragen- en antwoordenlijst van de GGD.
  • Informatie over het gebruik van nieuwe waterleidingen vindt u op kraandoorspoelen.nu.
  • Informatie over Nederlands kraanwater vindt u op de website van het Drinkwater Platform.
  • Met het Stroomschema kunt u controleren of u nog loden binnenleidingen hebt.
  • Hoe herken ik loden leidingen, zie je in deze video.

    Bronnen: GGD Haaglanden, GGD Amsterdam, en GGD GHOR Nederland
    Productie en uitvoering: GGD Zaanstreek-Waterland